Seminarium powrotu do historycznej prawdy
Seminarium powrotu do historycznej prawdy
Jak wynikało z referatów i dyskusji na seminarium zorganizowanym z okazji 80. rocznicy powrotu Kalisza Pomorskiego do polskości, czas najwyższy, aby ten „powrót do polskości” oznaczał również powrót do historycznej prawdy. Wiąże się to z korektą daty obchodów tej uroczystości z narzuconego w propagandowej narracji Kremla dnia 12 lutego 1945 roku - na 11 lutego, gdyż to wtedy, a nie dzień później, Rosjanie zajęli niemieckie miasto Kallies, o czym zaświadcza meldunek jego zdobywcy generała D. Malkowa.
Trzy wersje wydarzeń tego pamiętnego w historii Kalisza Pomorskiego dnia przedstawił w swoim referacie Wiesław Przytarski. Streścił najpierw dwa opisy (autorstwa Andrzeja Szutowicza oraz Mirosława Hefta), które zgodnie zakładają, że skoro zniszczenia wojenne centrum miasta sięgały aż 80% zabudowy, to walki musiały być ciężkie i przynajmniej dwudniowe. Opis trzeci (autorstwa Bogumiła Kurylczyka) temu całkowicie zaprzecza, odwołując się do zachowanych meldunków dowódców niemieckich i rosyjskich, które zebrał w dokumentalnej pracy „Pommern 1945” Helmut Lindenblatt.
- Stworzona przez Rosjan, a potem kontynuowana długie lata przez Polaków propagandowa opowieść o ogromnych wojennych zniszczeniach naszego miasta, miała przykryć fakt, że to właśnie Rosjanie barbarzyńsko splądrowali i zniszczyli centrum bezbronnego już Kallies, bo zdobytego bez większych walk nocą z 10 na 11 lutego 1945 roku. Potwierdza to choćby nietknięta przez pociski wieża kaliskiego kościoła. Tymczasem gdyby tu trwały ostre dwudniowe walki, to przecież najpierw zniszczono by z dział najwyższy punkt obserwacyjny, a on pozostał jakoś cudownie nietknięty, chociaż zrujnowano wszystkie domy dookoła – stwierdził Bogumił Kurylczyk i zrelacjonował tragiczne wydarzenia, które nastąpiły w Kaliszu Pomorskim po wkroczeniu Rosjan i podczas ich stacjonowania w mieście do 1 marca 1945 roku.
Na podstawie relacji świadków, czyli tych niemieckich mieszkańców Kallies, którym udało się wyjść żywo z wojennej pożogi, ostatni kaliski pastor Günter Köhler sporządził listę prawie 300 zmarłych, w tym 96 zabitych w 1945 roku. Opierając się na niej, Bogumił Kurylczyk w swoim referacie podał drastyczne szczegóły śmierci kilkudziesięciu młodych i starszych kobiet, sędziwych mężczyzn oraz dzieci, którzy nie zostali ewakuowani z miasta przed jego zagładą lub tu wkrótce powrócili. Najstraszliwsze zbrodnie Rosjanie popełnili na obecnej ulicy Kilińskiego, gdzie wrzucali granaty ręczne do piwnic tych domów, skąd dobiegały wołania niemieckich cywili. Przy ulicy Chrobrego domy podpalano, a ich mieszkańcy ginęli w płomieniach. Znane są personalia oraz okoliczności śmierci także tych ofiar, które zastrzelono, przebito bagnetem, zamęczono lub zagłodzono…
Dramatyczne treści wygłoszonych referatów, które podniosły emocjonalną atmosferę na sali, wyciszyły nastrojowe utwory zaśpiewane przez dwójkę solistów grupy teatralnej „Klepsydra”: Martynę Frańczak i Filipa Wiśniewskiego. Po części artystycznej, prowadząca i pomysłodawczyni seminarium Joanna Mączkowska poprosiła o zabranie głosu przybyłych na to okolicznościowe wydarzenie gości, którzy zasiedli obok zainteresowanych historią mieszkańców miasta oraz młodzieży.
Przewodnicząca Rady Powiatu Violetta Zbytek oraz Przewodnicząca Rady Miasta Grażyna Kowalska wyraziły uznanie dla obu prelegentów za przybliżanie historycznej prawdy. Z podobną opinią wystąpił Burmistrz Krzysztof Kurowski, dodając, iż ta korekta daty obchodów powrotu Kalisza Pomorskiego do polskości jest z polskiego punktu widzenia wręcz konieczna. Natomiast Dyrektor Zespołu Szkół Maciej Rydzewski stwierdził, iż dyskusja, którą te referaty wywołały wskazuje, że zainicjowane i organizowane przez Joannę Mączkowską coroczne seminaria na Urodziny Miasta trzeba będzie uzupełnić o kolejne coroczne zainicjowane przez nią seminaria z okazji powrotu Kalisza Pomorskiego do polskości.
Seminarium, które odbyło się w Sali Rycerskiej kaliskiego Pałacu 18 lutego, objął patronatem Starosta Drawski współfinansowane ze środków Starostwa Powiatowego w Drawsku Pomorskim. Współorganizatorami obok Gminy Kalisz Pomorski i Zespołu Szkół w Kaliszu Pomorskim i byli: Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka Publiczna oraz Stowarzyszenie „Bastion Tradycji”.
(ZS KP)
